De F-16 wordt een museumstuk

Het einde van een tijdperk is aangebroken. Na meer dan 40 jaar trouwe dienst neemt Nederland afscheid van de iconische F-16 Fighting Falcon. Het vliegtuig, ooit een technologisch hoogstandje, wordt nu een geliefd museumstuk.

Het begon in juni 1979 toen de allereerste Nederlandse F-16 feestelijk werd onthaald boven de Friese elf steden. Onder begeleiding van twee Starfighters en een duo NF-5’s landde het toestel op vliegbasis Leeuwarden. Het geluid van de motoren galmde door de lucht, een klank die in de omliggende dorpen al snel vertrouwd raakte – en door velen nog steeds wordt gemist. In Soesterberg zwaaide inwoners zelfs naar de piloot als ze overkwamen.

Een wendbaar wonder

Het besluit om de F-16 in te voeren werd al in de jaren ’70 genomen. Na een intensieve selectieprocedure koos Nederland voor deelname aan het internationale F-16-programma, samen met België, Denemarken en Noorwegen. Vliegtuigbouwer Fokker speelde een belangrijke rol in de productie: tientallen F-16’s werden gebouwd voor zowel Nederland als Noorwegen.

De F-16, bekend om zijn scherpe wendbaarheid en indrukwekkende snelheid, kreeg al snel de bijnaam ‘het kleine broertje’ van de Amerikaanse F-15. Hoewel de F-15 met zijn vuurkracht veel respect afdwong, wist de F-16 harten te veroveren met zijn beweeglijkheid en veelzijdigheid. Het toestel was geschikt voor zowel luchtgevechten als grondaanvallen, en bewees daarmee een alleskunner te zijn.

Oorverdovende nostalgie

Voor velen in de omgeving van vliegbasis Soesterberg is het geluid van de F-16 een nostalgische herinnering. Tot de sluiting van de basis in 2008 schalde het geluid van de straalmotoren bijna dagelijks door de lucht. “Je hoorde de vliegtuigen al van ver aankomen, en zodra ze overkwamen, trilden de ramen in hun sponningen,” vertelt een lokale bewoner. “Het is gek, maar dat geluid missen we nog steeds in Soesterberg.”

Na vier decennia van dienst, talloze missies en oefenvluchten, is het moment aangebroken om de F-16 met pensioen te sturen. De moderne F-35 Lightning II heeft inmiddels het stokje overgenomen. F-16-piloot Peter “Wobble” Tankink parkeerde het laatste iconische jachtvliegtuig en dronk symbolisch een laatste biertje in de cockpit voordat hij de zogenaamde sleutels inleverde. Het laatste was een bijzondere traditie binnen de hekken van vliegbasis Soesterberg, waar fictief de sleutels van vliegtuigen werden opgehangen in een zogenaamd sleutelkastje.

Een laatste saluut

De F-16 verdwijnt echter niet volledig van het toneel. Verschillende toestellen krijgen een welverdiende plek in musea, waar ze nog generaties lang bewonderd kunnen worden. Zo blijft de F-16 een symbool van innovatie en luchtmachtgeschiedenis, en houdt het zijn vaste plaats in de Nederlandse luchtvaartgeschiedenis. Toestellen zijn ondergebracht in musea door heel Europa, waaronder niet te vergeten in het Nationaal Militair Museum in Soesterberg, waar bezoekers het vliegtuig dat ooit de trots van de luchtmacht was van dichtbij kunnen bewonderen.

Het einde van de F-16 markeert daarmee ook het begin van een nieuw hoofdstuk. Als museumstuk blijft de Fighting Falcon een wendbaar wonder dat voorgoed zijn plek in de geschiedenis heeft veroverd.