Nieuwbouw vliegbasis vertraagd

Afgelopen maand werden de gemeenteraden van Soest en Zeist geïnformeerd over de voorgenomen bodemsanering op vliegbasis Soesterberg, een cruciale stap om de vervuiling met PFAS aan te pakken. Deze verontreiniging, PFAS bestaande uit meer dan zesduizend chemische stoffen, heeft de bodem op locatie doordrenkt tot aan het grondwaterniveau.

Gevolgen van PFAS-houdend bluswater

Met plannen voor een groei naar ruim tienduizend inwoners, speelt Soest en Zeist met het idee om een groot deel van de nieuwbouw te realiseren op de voormalige vliegbasis. Echter, de bodem rondom de oude verkeerstoren is tot een diepte van 11 meter ernstig verontreinigd door jarenlang gebruik van PFAS-houdend bluswater tijdens oefeningen van de Brandweer. Dit vormt inmiddels een grote uitdaging voor de ontwikkeling van voorgenomen nieuwe woonwijken.

Samenwerking Rijk en provincie Utrecht

Een belangrijke kwestie was wie deze grootschalige bodemsanering zou gaan bekostigen. Gelukkig kwamen de provincie Utrecht en het Rijk in goed overleg tot een vaststellingsovereenkomst, waarbij het Rijk de kosten op zich neemt. De Provincie Utrecht zal als projectleider optreden om de sanering te regisseren. Het doel is helder: “ongeacht of er een nieuwe woonwijk – of niet, de bodem moet gesaneerd worden om een uitstekend woon- en leefklimaat te kunnen garanderen”, aldus Utrechts gedeputeerde Rob van Muilenkom over de saneringsplannen.

Schadelijk stoffen 

Het wonen aan de rand van de voormalige rolbanen van Soesterberg, temidden van groen en met uitzicht op de vliegheide, brengt voor de ontwikkelaars enorme uitdagingen met zich mee. De bodemverontreiniging met PFAS gaat meters diep (ruim 11 meter) en bevat stoffen die biologisch en chemisch niet afbreekbaar zijn. Volgens expert van het PFAS-team Reinier Besemer is PFAS biologisch en chemisch niet afbreekbaar en vuil-, water- en olie afstotend. “Het zijn zogenaamde PBT stoffen; Persitent (blijvend in het milieu), Bio-accumulatief (ophopend in het lichaam en Toxisch (kankerverwekkend)”. De garantie op een uitstekend woon- en leefklimaat is volgens critici dan ook erg optimistisch. Een zorgvuldige aanpak is vereist om de bodem veilig te maken voor bewoning in de toekomst.

Technische details van de bodemsanering

De sanering omvat het ontgraven van de bevuilde toplaag tot ruim 3 meter diepte, gevolgd door de aanleg van een drainagelaag en een afsluitende laag om verdere verontreiniging te voorkomen. Een schone leeflaag zal worden aangebracht om een veilige woonomgeving te creëren. Echter, “het zal naar verwachting nog zeker 30 jaar duren voordat met zekerheid kan worden vastgesteld dat het grondwater op 11 meter diepte niet verder zal worden verontreinigd” zegt Besemer. “In de toekomst grondwater onttrekken mag in géén geval, ook niet als de bodemsanering is afgerond”, zegt Besemer afsluitend tijdens zijn uitvoerige presentatie.

Onzekerheid en budgettaire aspecten

Hoewel er 23,5 miljoen Euro beschikbaar is gesteld voor het onderzoek en de bodemsanering, blijft het onduidelijk hoe lang het zal duren voordat de eerste paal de grond in kan voor nieuwbouw. Het is mogelijk dat het nog maanden of zelfs jaren gaat duren voordat de bodemsanering voltooid is en de ontwikkeling van de nieuwe woonwijk kan beginnen.

De voorgenomen bodemsanering op vliegbasis Soesterberg is een cruciale stap om de PFAS-vervuiling aan te pakken en een veilige woonomgeving te creëren voor de toekomstige inwoners. Hoewel het een uitdagend proces is met onzekerheden en budgettaire aspecten, is het een noodzakelijke investering in de gezondheid en leefbaarheid van de gemeenschap. Het zal nog zeker maanden of jaren duren voordat Soesterberg nieuwe inwoners kan verwelkomen op een veilige bodem.